تاریخچه هیأت امناء دانشگاهها در کشور

فلسفه وجودی هیأتهای امنا به رسالت و مأموریت دانشگاهها مربوط می شود.

اصلی ترین رسالت مؤسسات آموزش عالی پژوهش و نظریه پردازی و تبدیل آن به آموزش و ارتقاء دانش و نهایتا تربیت نیروی انسانی ماهر، متخصص وکارآفرین و مولد ثروت می باشد.

تحقق هدف فوق با قوانین و مقررات پایدار و غیر قابل تغییر ممکن نیست. باید ساختاری برای این مؤسسات پیش بینی گردد تا فارغ از همه عوامل، عنداللزوم تصمیمات مقتضی اتخاذ نمایند.

موضوع  فوق باعث شده که در تمام کشورها مقررات خاصی وضع گشته و دانشگاهها از استقلال عمل بیشتری برخوردار گردند.

 هیأت امنا در رأس ساختار سازمانی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، بالا‌ترین مرجع سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری بوده و مسئولیت های مهم و حساسی را بر عهده دارد پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب قانون تشکیل هیأتهای امناء دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی شرایطی را فراهم نمود تا هیأت امناء بعنوان رکن اصلی دانشگاه،  نقش فعال و سازنده در اداره امور دانشگاه ها را داشته و بتواند فارغ از قوانین و مقررات کشوری بر اساس  نیازها  و مشخصات دانشگاه تصمیم گیری نماید

قانون  تشکیل  هیئت های  امناء  دانشگاهها  و  موسسات آموزش عالی و  پژوهشی،  در  جلسات 181 و 183  مورخ 9 و  67/12/23 شورای عالی انقلاب، فرهنگی به تصویب رسید.

لازم به ذکر است تا پایان سال 69  به رغم تصویب قانون تشکیل هیئت های امناء کماکان هیئت سه نفره جانشین هیئت امنا به فعالیت خود ادامه می داد. در دی ماه سال 1369 قانون نحوه انجام امور مالی و معاملاتی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که در تاریخ 69/10/26 شورای نگهبان آن را تأیید نمود.

متعاقب  آن  دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ایجاد هیئت های امناء در دانشگاهها و موسسات علمی و تحقیقاتی وابسته همت گماشتند.

ماده 49  قانون برنامه چهارم توسعه و ماده20 قانون برنامه پنجم توسعه و ماده 1 احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 95/11/10 راه را برای هیأت امناء و وزارت متبوع هموارتر نمود؛ همچنین در همین راستا در سال ۱۳۹۰ کلیه دانشگاهها و مؤسسات در ساختار خود واحدی ستادی در حوزه ریاست مؤسسه بنام دبیرخانه هیات امناء با تصویب هیات امنای خود و تایید وابلاغ وزارت بوجود آوردند تا به عنوان بازوی ارتباطی بین اعضای اصلی، مسئولین دانشگاه و وزارت متبوع بوده و هماهنگی های لازم را برای پویایی هیات امناء و اجرایی شدن مصوبات بوجود آورند.